donderdag 9 augustus 2018

Amaat Vyncke, oeps ... weeral vergeten!


Bij de opening van het (vernieuwde) gemeentehuis was er niets te merken van de beloofde aandacht voor Amaat Vyncke. Nochtans is het aangewezen om juist hier Vyncke te gedenken en herdenken: Amaat Vyncke werd in 1850 geboren in de kosterie van Zedelgem, de kosterie die afgesmeten werd om het nieuwe gemeentehuis (versie J. Lievens) te bouwen. Naar gewoonte is men weer is vergeten wat men officieel heeft beloofd en genotuleerd staat in de verslagen van de gemeenteraad.

Als stichtend voorzitter van het Ratte Vyncke Comité, betreur ik dat de Zedelgemse meerderheid, in tegenspraak met hun vroegere beloften, weer eens vergeten is om in het vernieuwde gemeentehuis aandacht te hebben voor Amaat ‘Ratte’ Vyncke, veruit de meest bekende Zedelgemnaar en waarvan de geboortegrond deel uitmaakt van het nieuwe gemeentehuis en -plein.

Ons voorstel om (de uitbreiding van) het gemeentehuis naar Amaat Vyncke te noemen, werd door de meerderheid afgewezen. Er kwam een tegenvoorstel om de toekomstige seniorenappartementen in het Leenhof ‘residentie Amaat Vyncke’ te noemen maar deze belofte werd vergeten al zal, wellicht uit schaamte, de Gezelliaanse handtekening van A. Vyncke in het kunstwerk aldaar komen.

Bij de afbraak van het vroegere gemeentehuis werd zoals beloofd de gedenkplaat van Amaat Vyncke, in 1930 eerst geplaatst in de oude kosterie, t.t.z. het geboortehuis van Amaat Vynck en later in het (nu afgebroken) gemeentehuis, gerecupereerd. Ze zou geïntegreerd worden in het nieuwe gemeentehuis, eventueel als onderdeel van een permanente, wisselende tentoonstelling over de meest bekende Zedelgemnaar. Het nieuwe gemeentehuis en voorplein liggen immers op de grond van diens geboortehuis.

Waarom was Amaat Vyncke zo belangrijk?
Amaat Vyncke (1850-1888) speelde een hoofdrol
in de blauwvoeterie (Vlaamse studentenbeweging),
in de studenten-zouavenbeweging (waar hij als commandant in Roeselare opgevolgd werd o.m. door Renaat Van Elslande, minister van 1960 tot 1980),
in de missionering van Congo (hij was de eerste Belgische missionaris die overleden is in Congo-vrijstaat),
in de tropische geneeskunde (hij voerde de eerste pokkenvaccinatie in het Afrikaanse binnenland uit) en
last but not least in de strijd tegen de internationale slavenhandel (hij ging rechtstreeks in confrontatie met de leiders van de gewapende benden die mensen roofden in zijn missiepost en het voorlezen van zijn getuigenis over de onmenselijke behandeling van deze gevangenen* door mgr. Lavigerie in de Brusselse kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele lagen aan de basis van het feit dat ons land soldaten stuurde naar Congo-Vrijstaat om de slavenhandelaars te bestrijden)
* de gevangen slaven werden bij mekaar gehouden via een ijzerdraad doorheen de oorlel: dit liet toe om een zieke of uitgeputte slaaf, die hierdoor het transport afremde, los te snijden en dood te knuppelen.



Jef Bogaert, stichtend voorzitter Ratte Vyncke Comité
auteur van Amaat Vyncke, Zedelgems zoeaaf, blauwvoet-studentenleider en Witte Pater, Zedelgemse Historische Uitgaven nr.3, Gemeente Zedelgem 2014, 193 blz.


Illustratie uit 'La Traite des Nègres' (ed. 1889) bij het verslag van de razzia op Kibanga, de missiepost van Amaat Vyncke, op 3 en 4 december 1887. Deze razzia, waarbij de streek geplunderd werd en mensen meegevoerd als slaaf, werd uitgevoerd door een huurlingen (Rouga-rouga) onder leiding van Bwana Masoudi, luitenant van Mohammed/Rumaliza. Een gevangen vrouw die weigerde om zich te laten ketenen, werd in koelen bloede met een schot afgemaakt. De historische audenticiteit van dit verhaal werd bevestigd in een publicatie van Marcel Luwel, conservator bij het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten